บ้านคีรีรัฐ
ชื่อรายการ (Name):
หมวดหมู่ (Category):
พิกัดในตำบล (Location):
คำอธิบาย (Description):
อาคารหลังนี้สร้างเสร็จในปี ๒๔๙๐ โดยต้นตระกูลคีรีรัตน์ ดูภาพรวมเป็นอาคารอย่างที่เราเรียกว่าอาคารสามห้องหรือสามคูหาตัวอาคารเป็นอาคารปูน เปิดเข้ามาเป็นโถงกว้างใหญ่ทั้งสามห้อง น่าจะเคยเป็นที่ค้าขายประกอบกิจการของท่านเจ้าของบ้านในสมัยก่อนด้วย ด้านหลังมีพื้นที่เป็นครัวและที่ว่างหลังบ้านโดยภาพรวมคือบ้านทั้งหลังนี้บรรจุอยูในพื้นที่๑ไร่๑งาน ต้นตระกูลคีรีรัตน์คือนายกีวดซึ่งได้มาตั้งหลักฐานในพื้นที่ของทุ่งค่าย จนได้เป็นผู้นำชุมชน และประกอบกิจการแตกออกไปเป็นหลายด้านเช่นสัมปทานป่าไม้และโรงเลื่อย วัสดุก่อสร้างฯ สมัยที่ก่อสร้างบ้านหลังนี้เป็นช่วงหลังสงครามมาไม่กี่ปีมีบันทึกไว้ว่ายังต้องสั่งปูนจากปีนัง เราอาจเรียกไสตล์บ้านว่า ชิโนเปอร์ตุกิส chino-Portuguese ก็ได้ (แม้ยังไม่ชัดเหมือนงานแถวภูเก็ตหรือปีนัง) ต้นทางของไสตล์นี้น่าจะเป็นที่มาเก๊า จริงๆก็(ควรจะ)เรียกได้อีกหลายชื่อตามชื่อนักล่าอาณานิคม อังกฤษ เสปน ฝรั่งเศส แม้จะคนละยุคกับที่มาเก๊า เช่นชิโนอิงลิชชิโนเสปนนิช(ในฟิลิปปินส์)เป็นต้น หรือบางทีสามารถเรียกไสตล์อาณานิคม(colonial) ก็ได้ ถ้านับกันจริงๆก็มีตั้งแต่รุ่นพระจอมเกล้าเอาเลย ในยุคที่นักล่าอาณานิคมกำลังบุกเข้ามาในภูมิภาคนี้ เรียกว่าไสตล์อาณานิคมคือเป็นลักษณะอาคารที่เจ้าอาณานิคมอยู่ และต่อมาก็ประสมกับงานในพื้นที่บ้าง งานพวกนี้จึงมีปรากฎไปในแทบทุกพื้นที่บริเวณนี้ เช่นในอินเดีย ในพม่า ในเขมร ในอินโดนีเซีย ในมาเลเซีย ในฟิลิปปินส์ ในลาวหรือบ้านเราก็มีหลายที่ นครพนมปราจีนบุรี ภูเก็ต ลำปาง เชียงใหม่ฯ แม้แต่กรุงเทพฯ ตอนหลังหลายพื้นที่ก็มีการเลียนแบบไสตล์อาณานิคมขึ้นมา กลับมาที่ไสตล์ชิโนเปอร์ตุกิส คำว่าชิโนคือจีน จริงๆมองได้สองความหมายคือจากรุ่นอาณานิคมที่ฝรั่งทำบ้านด้วย " ช่างฝีมือชาวจีน " กับอีกนัยยะหนึ่งมาเป็นยุคสมัยที่ผู้มีอันจะกิน (ส่วนใหญ่เป็นคนจีน) ตามพื้นที่ที่เคยเป็นอาณานิคมหรือพื้นที่ค้าขายระหว่างประเทศ เช่นชาวจีนใช้เป็นไสตล์ในการจัดทำบ้านเรือนของตน และในนัยยะหลังนี้บ้านเรือนชาวจีนกลุ่มนี้มีรูปแบบของความเป็นจีนกับความเป็นฝรั่งประสมกัน และบางครั้งอาจจะมีรวมไปถึงอิสลามในพื้นที่(เช่นบ้านหลังนี้สังเกตหน้าจั่วของหลังคาหน้าบ้าน) โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่เราเห็นชัดเช่นในปีนัง สิงค์โปร์และภูเก็ต แต่จริงงานในรุ่นหลังสงครามมามันถูกลดทอนรายละเอียดของต้นทางไสตล์ต่างๆที่ว่ากันมาแล้ว มาต่อเนื่องไสตล์โมเดิรน์ในยุคสมัยใหม่ขึ้นมา เขียนซ่ะยาวในที่สุดก็แพ้ภัยตัวเองด้วยผมเริ่มตอบไม่ได้แล้วว่าบ้านนี้เป็นไสตล์อะไรแน่ และใครจะเรียกว่าอะไรตามที่กล่าวมา คงไม่ผิดนัก